مراسم جهاز بران و آداب آن

مراسم جهازبران از مراسم های قبل از عروسی است که ضمن آن جهاز به خانه داماد برده می شود.

جهاز اسباب و وسايلی است كه از طرف خانواده عروس تهیه و عروس آن را به خانه شوهر می برد.

خانواده عروس صورت کاملى از جهاز آماده شده تهيه مى‌کنند و در روز معيني، در خنچه‌ها چيده به خانه داماد مى‌برند.

جهاز بران بزرگترین زنان صدو چل سال پیش بود .

آغاز جهازگیری عروس از پرده‌های قلمکاری تا خلعتی!

   رسم بر آن بود که عروس عقد کرده، شش هفت ماه خانه پدر می‌ماند، تا کار جهازگیری تمام بشود. جهاز عروس همان قالی و پرده‌های قلمکار بود. بعد هم مقداری بلور مثل چراغ لاله و چراغ پایه‌دار و کاسه و بشقاب چینی و شربت خوری و چیزهای دیگری که روی طاقچه می‌چیدند. سماور و اسباب چای، جزو ملزومات اصلی جهاز دختر بود. هر دختری به قدر وسعش ظروف مسی می‌آورد که اسباب آشپزخانه می‌گفتند. اسباب حمام کامل عروس هم تهیه می‌شد. جانماز و روقوری و سرمه‌دان و دست بقچه هم جزو جهاز بود و علاوه بر اینها، خانواده عروس برای داماد و پدر و برادرهایش  خلعتی می‌فرستادند. این خلعتی عبارت بود از لباده بلندی که تا مچ پا می‌رسید و آن را از ترمه کشمیری می‌دوختند و «جبه» نام داشت. یک سرداری از ماهوت ، کلاه و شب کلاه و اگر داماد از اعیان و اشراف نبود به جای قبا و جبه، برایش « سرداری » تهیه می‌کردند.

   چند روز قبل از عروسی  مراسم جهاز بران صورت می گرفت. برای جهاز بران چند نفر طبقکش به همراه چند قاطر اجیر می شدند تا وسایل جهیزیه عروس را به خانه داماد حمل کنند. علاوه بر طبق کش ها، عده ای نقاره زن نیز استخدام می شدند تا در طول راه به هنرنمایی بپردازند. قبل از رسیدن گروه مزبور چند تن جلوتر به خانه داماد می رفتند و قسمتهایی از خانه داماد را که برای عروس در نظر گرفته شده بود ، نظافت کرده و به اصطلاح آب و جارو می کردند. هنگامی که جهیزیه در خانه داماد جای می گرفت. فردی از طرف خانواده عروس صورت اسبابی که آورده بودند را نشان داماد می داد و از وی بابت آنها رسیدی دریافت می کرد که به آن سیاهه می گفتند. علاوه بر آن دادن انعام به طبق کش ها و نقاره چی ها جزو وظایف داماد به حساب می آمد. طبق کش ها علاوه بر انعام مزبور اجازه داشتند که نقل ها و پارچه های کف طبق ها را که برای تزئین تدارک دیده شده بود را برای خود برداند. وسایل جهیزیه طبق توافقی که قبلاٌ بین خانواده های عروس و داماد صورت گرفته بود تهیه می شد و معمولا عبارت بود از : آینه و قرآنُ دیگ، قابلمه، ملاقه، آبکش، مجمع های مسی، آفتابه لگن و اسباب دیگری همچون رختخواب، متکا، پشتی، پرده، سماور و بلور

جهاز بران در تهران قدیم

در تهران قدیم چند روز قبل از سر گرفتن مراسم عروسى، مراسم جهازبران بود. براى بردن جهیزیه چند نفر طبق‌کش به همراه چند قاطر اجیر می‌شدند تا جهیزیه عروس را به خانه داماد حمل کنند که عده‌اى نقاره‌زن نیز آنها را همراهى و در طول راه به هنرنمایى مى‌پرداختند. قبل از رسیدن این گروه به خانه داماد، چند تن جلوتر به خانه داماد رفته و جاهایى از منزل داماد را که براى سکونت عروس در نظر گرفته شده بود نظافت و به اصطلاح آب و جارو مى‌کردند. هنگامى که جهیزیه به خانه داماد منتقل مى‌شد، فردى از طرف خانواده عروس صورت اسبابى را که آورده بودند به داماد نشان مى‌داد و از وى رسید مى‌گرفت. علاوه بر آن دادن انعام به طبق‌کش‌ها و نقاره‌چى‌ها جزو وظایف داماد محسوب مى‌شد. طبق‌کش‌ها علاوه بر انعام مزبور اجازه داشتند نقل و پارچه‌هاى کف طبق‌ها را که به منظور تزیین، تدارک دیده شده بود براى خود بردارند. ضمن اینکه وسایل جهیزیه طبق توافقى که قبلاً میان خانواده‌هاى عروس و داماد صورت پذیرفته بود، تهیه مى‌شد.

جهیزیه در ترکمن ها

در میان ترکمن ها، تهیه لوازم زندگی مشترک که همان جهیزیه باشد بیشتر به عهده داماد است. در گذشته دورتر البته خانواده عروس مبلغی را به عنوان باشلق از خانواده داماد برای خرید لوازم زندگی می‌گرفتند که در حال حاضر این رسم تا حدود زیادی منسوخ شده است.

اسباب و اثاثیه تهیه شده: دو تخته پتو، سه عدد اشرفی، گردن‌بند از ملهو و میخک، گردن‌بند از منجوق عقیق و مرجان، شش عدد افسار اسب، خورجین یک عدد، طناب 8 لایه یک عدد ـ نمکدان و قندان

ظرف: یک عدد کاسه زردرنگ

لباس: چارقد و دستمال از هر کدام یک عدد، شیشه اعلا یک عدد، پیراهن یک عدد.

جهاز تماشا در گیلان

در گیلان هم‌زمان با بردن عروس به خانه داماد یا كمی پیش از آن، جهاز (جهیزیه) را نیز در خوانچه‌هایی برسر می‌گیرند و به خانه داماد می‌برند و هرچیز را در جای خود می‌چینند.

در بعضی نقاط قبل از بردن جهیزیه آن را به تماشا می‌گذارند و زنان و دختران به «جهازتماشا» می‌آیند. معمولا اقلام جهیزیه را قبل از بردن صورت می‌گیرند.

تاریخچه جهیزیه در قم

خانواده عروس معمولا باتوجه به وسع مالی خود، اسباب و لوازم مورد نیاز دختر را تهیه می‌کردند. قبل از عروسی معمولاً خانواده عروس هدایایی تحت عنوان «خلعتی» برای خانواده داماد می‌فرستاد؛ برای مثال لباس و لوازم شخصی داماد، کت و شلوار، پیراهن پدر و برادرها و شوهرخواهرها و چادر مشکی و لباس و روسری برای مادر داماد، خواهرها و جاری‌ها. بعد از آن، خانواده داماد پس از دریافت خلعتی، به عنوان جبران، هدایایی که معمولاً بخشی از زندگی خود عروس بود تهیه و به خانه عروسی می‌فرستاد؛ مانند فرش، پشتی، ظروف، قابلمه و دیگ، متکا، صندوق، چراغ، ظروف مسی، یک دست رخت‌خواب، دوتاگلیم کهنه یا نو، قزقون مسی، یک دست پیش دستی.

دو یا سه شب قبل از عروسی، مراسم جهیزیه برون انجام می‌شد؛ یعنی خانواده داماد در خانواده عروس حضور می‌یافتند، بعد سیاهه جهاز تهیه می‌شد، عده‌ای از زنان، وسایل جهاز را یک به یک می‌آوردند و چند نفر آن را قیمت می‌کردند و سپس قیمت‌ها را جمع آوری می‌کردند و بعد لیست اقلام تهیه شده را داماد و پدر داماد امضا و انگشت می‌زدند. بعد جهیزیه را به همراه چند نفراز خانواده عروس به خانه داماد برده آنها را در خانه داماد و عروس می‌چیدند.

موقع عقد (در مجلس عقد) یک قاعده‌ای بود که فلان مقدار از جهیزیه را باید تهیه کنند و از داماد مبلغی به عنوان شیربها می‌گرفتند. جهاز را بیشتر با دست می‌بردند و روی سر می‌گذاشتند تا به منزل داماد ببرند. هنگام بردن جهیزیه شادی می‌کردند و حتی ساز می‌زدند.

سایر مقالات
نکات مهم در رابطه با انتخاب باغ عروسی
نکات مهم در رابطه با انتخاب باغ عروسی
در زمان انتخاب باغ عروسی توصیه می کنیم افراد به چند نکته مهم توجه کافی نمایند. موقعیت مکانی باغ، طراحی و دکوراسیون آن، چیدمان میز و صندلی ها و همچنین ظرفیت باغ از جمله این نکات می باشند که توجه کردن به آن ها قبل از رزرو باغ از اهمیت بالایی برخوردار است.
ادامه مطلب
ترس از محدویت های بعد از ازدواج و مقابله با آن
ترس از محدویت های بعد از ازدواج و مقابله با آن
عضی عروس‌ خانم‌ها با خودشان فکر می کنند بعد از ازدواج محدود خواهند شد و همین آن‌ها را در دوره نامزدی می‌ترساند. اما این محدودیت نیست بلکه تغییر است
ادامه مطلب
جشن عروسی در زمستان و راهنمای برگزاری
جشن عروسی در زمستان و راهنمای برگزاری
جشن عروسی در زمستان که معلوم نیست دو ساعت بعد باران بیاید یا برف،ریسک است اما میتوانید ایده های جالبی برای جشن عروسی در این فصل تدارک ببینید.
ادامه مطلب
بارداری در دوران عقد
بارداری در دوران عقد
در اغلب خانواده های ایرانی چه درست و چه غلط  بارداری در دوره عقد پذیرفته شده نیست. خانمی که در دوره عقد باردار می شود در بیشتر موارد ممکن است این آشفتگی و هیجان منجر به به هم خوردن جدی روابط زوجین نیز بشود.
ادامه مطلب